Το Πολιτικό Βαρόμετρο Ιουνίου αποτυπώνει τις τάσεις της ελληνικής κοινής γνώμης, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί ελάχιστες ημέρες πριν από την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την Ελλάδα. (Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο χρονικό διάστημα 11-17/6/15).
H ριζική ανατροπή του πολιτικού κλίματος που συντελέσθηκε με τις εκλογές της 25/1/15 εξακολουθεί, τέσσερις μήνες μετά, να καθορίζει την πολιτική σκηνή και τον εκλογικό συσχετισμό δυνάμεων. Παρά τη σαφή επιβάρυνση του γενικού πολιτικού κλίματος και, κυρίως, την επιδείνωση των προσδοκιών για το εισόδημα των νοικοκυριών και τις προοπτικές της οικονομίας, η πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα μετεκλογική συσπείρωση, γύρω από τη νέα ελληνική κυβέρνηση, διατηρείται σε μεγάλο βαθμό.
Είναι προφανές ότι τις τελευταίες 3 εβδομάδες έχει συντελεστεί στη χώρα ριζική ανατροπή του πολιτικού κλίματος. Το εκλογικό αποτέλεσμα της 25ης Ιανουαρίου έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα πολιτική και κοινωνική συσπείρωση γύρω από τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Όλοι ανεξαιρέτως οι δείκτες του Πολιτικού Βαρόμετρου καταγράφουν ποσοστά που συνιστούν νέα ιστορικά μέγιστα.
Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, τερματίζοντας τον 5ετή κύκλο της μνημονιακής εποχής στην Ελλάδα, αναδεικνύονται σε γεγονός ιστορικής σημασίας για την εγχώρια πολιτική σκηνή, ενώ δεν είναι μικρότερη και η διεθνής απήχησή τους. Η «πειραματική» διαδικασία κατεδάφισης της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, που επιχειρήθηκε, αναστέλλεται.
Η προεκλογική περίοδος εισέρχεται στην τελευταία και κρισιμότερη εβδομάδα της. Κατά το προηγούμενο 10ήμερο, η Νέα Δημοκρατία κατόρθωσε να μετατοπίσει την ατζέντα των εκλογών, υποβοηθούμενη και από το τρομοκρατικό χτύπημα στη Γαλλία. Η δυναμική που αναπτύχθηκε εξ αυτού του γεγονότος, καταγράφεται σε μια σειρά μεταβολών της εκλογικής επιρροής των πολιτικών δυνάμεων.
Οι προσεχείς εκλογές είναι ιστορικής σημασίας και θα τερματίσουν τον κύκλο της εποχής του μνημονίου. Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου θα καταγραφεί η αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας σ’ αυτό που βίωσε επί 5 έτη. Η κοινωνική δυσαρέσκεια που συσσωρεύθηκε τα χρόνια της εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών έχει προσλάβει ολοφάνερα (για κάθε καλοπροαίρετο αναλυτή), τη μορφή ισχυρού και πολυσυλλεκτικού εκλογικού ρεύματος υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Η έκταση του εν λόγω ρεύματος είναι αρκετά πιθανό –σήμερα- να εξασφαλίζει έστω οριακά την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία.
Οι πρόσφατες κυβερνητικές αστοχίες και η σχετική επιδείνωση του γενικού πολιτικού και οικονομικού κλίματος που παρατηρήθηκε κατά τον τρέχοντα μήνα, στους σχετικούς δείκτες της έρευνας πολιτικής συγκυρίας, δεν ευνοούν προφανώς την κυβερνητική εικόνα, ούτε βεβαίως την εκλογική της επιρροή. Με βάση τη μηνιαία εκτίμηση εκλογικής επιρροής της Public Issue, η πρόθεση ψήφου στη ΝΔ παραμένει το Νοέμβριο αμετάβλητη (27%). Αντιθέτως, ένα σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος προσβλέπει ολοένα και περισσότερο στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εναποθέτοντας σε αυτό τις ελπίδες του για αλλαγή της ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής. Η εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ, μετά την υποχώρηση του Οκτωβρίου, επανακάμπτει το Νοέμβριο (+3%), προσεγγίζοντας το 38,5%·
Τέσσερις μήνες μετά τις ευρωεκλογές και ως συνέπεια: 1) της (αυτοτελούς) δυναμικής του εκλογικού αποτελέσματος, 2) της γενικευμένης αποδοκιμασίας της εφαρμοζόμενης φορολογικής πολιτικής και 3) των πολλαπλών αστοχιών της κυβερνητικής προπαγάνδας, αναπτύσσεται ένα ισχυρό εκλογικό ρεύμα υπέρ του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η σημαντική εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, +5% σε σύγκριση με τον περασμένο Ιούλιο, έχει φέρει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε επίπεδα εκλογικής επιρροής της τάξης του 36%, που αντιστοιχούν σε 146 κοινοβουλευτικές έδρες.
Οι εκλογές του 1985 μπορεί κάλλιστα να θεωρηθούν ως ένα παράγωγο των εκλογών του 1981, αλλά και των κοινωνικών αποτελεσμάτων της διακυβέρνησης 1981-1985. Η κοινωνική πόλωση που κυοφορήθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης τετραετίας του ΠΑΣΟΚ, θα αποτυπωθεί τώρα και εκλογικά. Το συγκεκριμένο εκλογικό αποτέλεσμα βιώθηκε έντονα από τις κυριαρχούμενες τάξεις ως μεγάλη νίκη, δημιουργώντας ανάμεσά τους μεγαλύτερο ενθουσιασμό και ευφορία από ό,τι το 1981.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι δημοσκοπήσεις εμπλέκονται στην προεκλογική αντιπαράθεση των κομματικών δυνάμεων. θα ήταν αφέλεια να μην αναμένει κανείς, ότι αυτό που αποτέλεσε τον κανόνα στον κομματικό ανταγωνισμό μετά το ’90, υπό σχετικά «κανονικές» συνθήκες, δεν θα επαναληφθεί στη σημερινή συγκυρία παρακμής και κατεδάφισης της πολιτικής. Ωστόσο, όσοι δημοσιογράφοι και πολιτικοί «πυροβολούν» σήμερα τις δημοσκοπήσεις, για να ενισχύσουν την προπαγάνδα τους ή για να συγκαλύψουν τα δικά τους λάθη, ας αναλογιστούν πρώτα τις διαχρονικές ευθύνες που έχουν για την απαξίωσή τους.