Από το ΠΑΣΟΚ στο ΚΙΝΑΛ, 2009-2019

Από το ΠΑΣΟΚ στο ΚΙΝΑΛ
2009-2019: Μικρό χρονικό μιας ανεύρετης ανάκαμψης

Στη δεκαετία που ακολούθησε την υπαγωγή της χώρας στο μνημονιακό καθεστώς και την εκλογική κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, υπήρξαν διαδοχικά τρεις απόπειρες ανασυγκρότησης του χώρου της «κεντροαριστεράς» (Ελιά, Δημοκρατική Συμπαράταξη, ΚΙΝΑΛ). Και οι τρεις όμως απέτυχαν, παραμένοντας κινήσεις κορυφής, χωρίς κοινωνική απήχηση. Έτσι, παρά τις διαδοχικές «μεταμορφώσεις» του ΠΑΣΟΚ, η πολυπόθητη εκλογική ανάκαμψη δεν ήρθε ποτέ. Ο αιφνίδιος θάνατος της Φώφης Γεννηματά άλλαξε τα δεδομένα στην κούρσα της διαδοχής. Το ενδεχόμενο να λειτουργήσει συσπειρωτικά για τον εκλογικό περίγυρο του κόμματος, δεν μπορεί φυσικά να αποκλειστεί.

Από το 2012 στο 2015: Γιατί η ΝΔ έχασε τις εκλογές
Πως παγιώθηκε μετά τις ευρωεκλογές του 2014 η μεταστροφή του εκλογικού σώματος

Οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, τερματίζοντας τον 5ετή κύκλο της μνημονιακής εποχής στην Ελλάδα, αναδεικνύονται σε γεγονός ιστορικής σημασίας για την εγχώρια πολιτική σκηνή, ενώ δεν είναι μικρότερη και η διεθνής απήχησή τους. Η «πειραματική» διαδικασία κατεδάφισης της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, που επιχειρήθηκε, αναστέλλεται.

Μάχη για την ατζέντα των εκλογών
Οι τάσεις του εκλογικού σώματος κατά την 3η εβδομάδα της προεκλογικής εκστρατείας των κομμάτων

Η προεκλογική περίοδος εισέρχεται στην τελευταία και κρισιμότερη εβδομάδα της. Κατά το προηγούμενο 10ήμερο, η Νέα Δημοκρατία κατόρθωσε να μετατοπίσει την ατζέντα των εκλογών, υποβοηθούμενη και από το τρομοκρατικό χτύπημα στη Γαλλία. Η δυναμική που αναπτύχθηκε εξ αυτού του γεγονότος, καταγράφεται σε μια σειρά μεταβολών της εκλογικής επιρροής των πολιτικών δυνάμεων.

Γιατί η Νέα Δημοκρατία θα χάσει τις εκλογές
Πότε και πως παγιώθηκε η μεταστροφή του εκλογικού σώματος

Οι προσεχείς εκλογές είναι ιστορικής σημασίας και θα τερματίσουν τον κύκλο της εποχής του μνημονίου. Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου θα καταγραφεί η αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας σ’ αυτό που βίωσε επί 5 έτη. Η κοινωνική δυσαρέσκεια που συσσωρεύθηκε τα χρόνια της εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών έχει προσλάβει ολοφάνερα (για κάθε καλοπροαίρετο αναλυτή), τη μορφή ισχυρού και πολυσυλλεκτικού εκλογικού ρεύματος υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Η έκταση του εν λόγω ρεύματος είναι αρκετά πιθανό –σήμερα- να εξασφαλίζει έστω οριακά την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία.

Μεταβολές στην ευρω-εκλογική επιρροή των πολιτικών κομμάτων
Στη σκιά του «Μπαλτάκος-γκέιτ»

Με βάση τη μέτρηση Απριλίου της Public Issue, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποκτήσει προβάδισμα, έναντι της ΝΔ, στην πρόθεση ψήφου των ευρωεκλογών. Σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, άνοδο σημειώνουν και τα δύο αντίπαλα κόμματα. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί, ότι η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της ΝΔ. Από την άλλη πλευρά, η διαφορά  μεταξύ α/β κόμματος (η λεγόμενη «ψαλίδα») όχι μόνον δεν θα πρέπει να θεωρείται παγιωμένη, αλλά δεν είναι και προβλέψιμη διότι εξαρτάται, σε καθοριστικό βαθμό, από την αποχή· πρωτίστως των ετεροδημοτών, που αποτελούν μια σημαντικότατη από ποσοτική άποψη κατηγορία του εκλογικού σώματος, αλλά και των νεότερων ηλικιακών ομάδων, η συμμετοχή των οποίων στις εκλογές, για αρκετούς λόγους, είναι ιδιαίτερα αβέβαιη.

Αβέβαιη αναμέτρηση
Το ασαφές διακύβευμα, οι αλλαγές του εκλογικού νόμου, ο αντικομματισμός και η αποχή θα καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα

Οι εκλογές του προσεχούς Μαΐου θα διεξαχθούν: α) σε συνθήκες αποσταθεροποίησης του (δι)κομματικού συστήματος και συνεχιζόμενης βαθύτατης κρίσης εκπροσώπησης, η οποία δεν επιλύθηκε με τις εκλογές του 2012. Η μεγάλη δυστοκία που παρατηρείται στην ανεύρεση και την επιλογή των υποψηφίων αποτελεί απλό σύμπτωμα αυτής της κρίσης και της δομικής αποδυνάμωσης των κομμάτων. β) Επίσης, σε συνθήκες σημαντικής θεσμικής υποβάθμισης (για διαφορετικούς λόγους), τόσο των ρόλου των τοπικών εκλογών, όσο και κυρίως των Ευρωεκλογών.

Ρευστά κόμματα σε ρευστούς καιρούς

Ούτε εντυπωσιακές ούτε αμελητέες, οι μηνιαίες μεταβολές, που καταγράφονται τον Φεβρουάριο στην εκτιμώμενη εκλογική δύναμη των κομμάτων, πιστοποιούν σημαντική εκλογική ρευστότητα και αποκαλύπτουν ένα ιδιαιτέρως σύνθετο πολιτικό σκηνικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με ποσοστό 30%, εξακολουθεί να προηγείται της ΝΔ (28,5%), αλλά η απόστασή του από αυτήν μειώθηκε. Η σμίκρυνση της διαφοράς, που παρατηρείται, οφείλεται περισσότερο στις δικές του απώλειες και λιγότερο στα κέρδη της ΝΔ (-1,5%, έναντι +0,5%). Είναι δε αποτέλεσμα τουλάχιστον δύο παραγόντων, άνισης βαρύτητας.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Το κομματικό σύστημα στην εποχή του Μνημονίου
Ένας χρόνος μετά τις εκλογές. Η σημερινή ακτινογραφία των πολιτικών κομμάτων

Οκτώ αναλυσεις  για την εξέλιξη των πολιτικών κομμάτων και του κομματικού συστήματος στον χρόνο που ακολούθησε τις ιστορικές εκλογές του 2012

Άνοδος και πτώση της Δημοκρατικής Αριστεράς

Η κυβερνητική κρίση που εκδηλώθηκε με αφορμή την ΕΡΤ οδήγησε στην αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ και σε άδοξο τέλος την τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας. Η εξέλιξη αυτή φέρνει στην επικαιρότητα το ερώτημα, σχετικά με τις προοπτικές του χώρου της «Κεντροαριστεράς». Αυτό το φάσμα του κομματικού εκκρεμούς εκπροσωπήθηκε στις εκλογές του 2012, κατά βάση, από δύο κομματικούς σχηματισμούς, το υπολειμματικό ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, που το ιδεολογικό και πολιτικό τους στίγμα, αλληλεπικαλύπτεται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Οι δύο κομματικοί σχηματισμοί συγκέντρωσαν αθροιστικά στις εκλογές του Ιουνίου 18,5%, πάνω από 1 εκ (1.141.000) ψήφους. Αποτέλεσαν έτσι ένα ισχυρό ανάχωμα στην ορμητική άνοδο της Αριστεράς, το οποίο σήμερα έχει αποσταθεροποιηθεί.