To ΠΑΣΟΚ σε κρίσιμη καμπή: Συμπεράσματα από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Μόνον η επιδείνωση του πολιτικού και κοινωνικού κλίματος, που έχει επισυμβεί κατά το τελευταίο τρίμηνο, μπορεί να εξηγήσει γιατί η δημοσίευση δημοσκοπήσεων μπορεί να λάβει σήμερα στην Ελλάδα διαστάσεις μείζονος πολιτικού γεγονότος. Η ένταση που πυροδότησε η κοινωνική σύγκρουση για το ασφαλιστικό, αλλά και οι συνέπειες από την καθοδική πορεία του Χρηματιστηρίου έχουν οδηγήσει σε αναζωπύρωση της κοινωνικής δυσαρέσκειας από τη διακυβέρνηση, καθιστώντας εξαιρετικά «εύφλεκτο» το πολιτικό σκηνικό. Οι δημοσκοπήσεις απλώς αποτυπώνουν αυτήν την ορατή δια γυμνού οφθαλμού πραγματικότητα. Αλίμονο, αν κάποιοι θεωρούν ότι αυτή η δυσαρέσκεια δεν υπάρχει, αλλά δημιουργείται τεχνητά. Θα πρέπει να σημειωθεί, εντούτοις, ότι η κατάσταση στην οικονομία συνιστά την πρώτη σημαντική διαφορά, με περισσότερο δομικό χαρακτήρα, της σημερινής συγκυρίας καθίζησης του κυβερνώντος κόμματος, από την προηγούμενη που είχε καταγραφεί την περίοδο πριν από τις Ευρωεκλογές του 1999 (Χειμώνας ’98- Άνοιξη ‘99).

Η εξαγγελία του «κόμματος Αβραμόπουλου» και οι επιπτώσεις της στην πολιτική σκηνή: Συμπεράσματα με βάση το τακτικό Πολιτικό Βαρόμετρο των ΝΕΩΝ

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Η εμπειρική μέτρηση της απήχησης ενός υπό ίδρυση πολιτικού σχηματισμού έχει εξ’ ορισμού σχετική και μόνο σημασία. Χωρίς διαμορφωμένη φυσιογνωμία και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, προηγούμενη εκλογική καταγραφή και αποκρυσταλλωμένες σχέσεις εκπροσώπησης με τους εκλογείς του, η επιλογή πρόθεσης ψήφου σε «κόμμα Αβραμόπουλου» δεν μπορεί να θεωρηθεί ισοδύναμη με την επιλογή πρόθεσης ψήφου στα υπαρκτά κόμματα. Παρόμοια επιλογή σε κάλπη δημοσκόπησης είναι πιθανόν να ευνοεί τη χαλαρότητα της ψήφου, λειτουργώντας ως «ιδανικό κόμμα», ή υποκαθιστώντας τις επιλογές της λεγόμενης «αδιευκρίνιστης» ψήφου των δημοσκοπήσεων. Κατά συνέπεια, ενδέχεται (διότι δεν γνωρίζουμε ακόμη) να λειτουργεί μεροληπτικά υπέρ του «κόμματος Αβραμόπουλου», διευρύνοντας την πραγματική του απήχηση, κατά αντίστοιχο τρόπο που λειτουργεί πχ. η επιλογή «είμαι αναποφάσιστος/η», ή «είμαι δυσαρεστημένος/η». Κατηγορίες που, όπως είναι γνωστό, δεν καταγράφονται στην πραγματική κάλπη, αλλά αποτελούν εννοιολογικές κατασκευές των δημοσκοπήσεων. Υπάρχει όμως και ένα άλλο σημείο που θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα και αυτό αφορά τη θεσμική λειτουργία των δημοσκοπήσεων της νέας περιόδου. Μέχρι τις εκλογές, οι δημοσκοπήσεις θα αποτελούν την μοναδική διαθέσιμη ένδειξη για την κοινωνική απήχηση του νέου κόμματος. Επομένως, διαγράφεται ο κίνδυνος να εκληφθούν αποτελέσματα δημοσκοπήσεων ως τεκμήριο της λαϊκής βούλησης και να λειτουργήσουν έτσι ως υποκατάστατο της εκλογικής διαδικασίας.