Η ιδεολογική ακτινογραφία (Ο ιδεολογικός άτλας) του σημερινού ΠΑΣΟΚ

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Με βάση τις στάσεις της Κοινής Γνώμης απέναντι σε πολιτικές αξίες, θεσμούς και χώρες με συμβολική σημασία αποτυπώνεται ανάγλυφα ο ιδεολογικός χάρτης του σημερινού ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με την έρευνα του τελευταίου Πολιτικού Βαρόμετρου (11/2001), που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων VPRC, για λογαριασμό των ΝΕΩΝ, οι αξίες της «Ευρωπαϊκής Ένωσης» (78%), της «Εκκλησίας» (74%) και της «Αστυνομίας» (67%) συγκροτούν το κυρίαρχο ιδεολογικό τρίπτυχο των σημερινών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ.

Αφιέρωμα ΠΑΣΟΚ: Τι έχει αλλάξει στην κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ μετά τις εκλογές

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Η εκλογική επικράτηση του ΠΑΣΟΚ, τον Απρίλιο του 2000, και η κοινωνική ανάκαμψη που πέτυχε δεν είχε συνέχεια. Η οικοδόμηση του κοινωνικού κράτους που επαγγέλθηκε η νέα διακυβέρνηση, δεν έχει αποδειχθεί έως σήμερα μοχλός για την εδραίωσή της. Οι περασμένες εκλογές είχαν αποκαλύψει μια νέα διαιρετική τομή στη βάση των δύο κομμάτων διακυβέρνησης. Οι μεταβολές που αποτυπώθηκαν στα κοινωνικά χαρακτηριστικά της εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ (αλλά και της ΝΔ) ήταν σημαντικές. Υπήρχαν στοιχεία που θύμιζαν έντονα την «ιστορική» κοινωνική του φυσιογνωμία και υποδήλωναν τη «συνέχεια» στην κοινωνική του βάση, αλλά αναδείχθηκαν και «νέα» που υποδήλωναν σαφώς την «τομή» και την ανασύνθεσή της.

To ΠΑΣΟΚ σε κρίσιμη καμπή: Συμπεράσματα από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Μόνον η επιδείνωση του πολιτικού και κοινωνικού κλίματος, που έχει επισυμβεί κατά το τελευταίο τρίμηνο, μπορεί να εξηγήσει γιατί η δημοσίευση δημοσκοπήσεων μπορεί να λάβει σήμερα στην Ελλάδα διαστάσεις μείζονος πολιτικού γεγονότος. Η ένταση που πυροδότησε η κοινωνική σύγκρουση για το ασφαλιστικό, αλλά και οι συνέπειες από την καθοδική πορεία του Χρηματιστηρίου έχουν οδηγήσει σε αναζωπύρωση της κοινωνικής δυσαρέσκειας από τη διακυβέρνηση, καθιστώντας εξαιρετικά «εύφλεκτο» το πολιτικό σκηνικό. Οι δημοσκοπήσεις απλώς αποτυπώνουν αυτήν την ορατή δια γυμνού οφθαλμού πραγματικότητα. Αλίμονο, αν κάποιοι θεωρούν ότι αυτή η δυσαρέσκεια δεν υπάρχει, αλλά δημιουργείται τεχνητά. Θα πρέπει να σημειωθεί, εντούτοις, ότι η κατάσταση στην οικονομία συνιστά την πρώτη σημαντική διαφορά, με περισσότερο δομικό χαρακτήρα, της σημερινής συγκυρίας καθίζησης του κυβερνώντος κόμματος, από την προηγούμενη που είχε καταγραφεί την περίοδο πριν από τις Ευρωεκλογές του 1999 (Χειμώνας ’98- Άνοιξη ‘99).

Συνέντευξη του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ στην εφημερίδα “Ο Φιλελεύθερος”: Οι ψηφοφόροι γίνονται πιο κριτικοί
Τη συνέντευξη πήρε ο Γιώργος Φράγκος

Συνέντευξη του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

στο Γιώργο Φράγκο

Εν’ όψει των Κυπριακών Βουλευτικών Εκλογών του 2001, ο Γιώργος Φράγκος και ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ μίλησαν για το προφίλ του Κύπριου ψηφοφόρου και τη στάση του απέναντι στο πολιτικό και κομματικό σύστημα. Ανέλυσαν την εκλογική συμπεριφορά των Κυπρίων και την επίδραση που έχουν πάνω τους οι δημοσκοπήσεις και τα αποτελέσματα αυτών. Συζήτησαν τη σχέση κομμάτων – δημοσκοπήσεων, τις επικοινωνιακές στρατηγικές των πολιτικών κομμάτων, την δυναμική της «λευκής» ψήφου, αλλά και την κριτική με την οποία αντιμετωπίζει πια το εκλογικό σώμα τα κόμματα και την πολιτική σκηνή.

Δημοσκοπήσεις και Δημοκρατία

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Οι δημοσκοπήσεις αποτελούν φαινόμενο της σύγχρονης Δημοκρατίας και στοιχείο αδιαχώριστο από τη σημερινή μορφή της πολιτικής και του πολιτικού συστήματος. Η μεταπολεμική περίοδος χαρακτηρίζεται από τη μαζική παραγωγή και τη ραγδαία επέκταση της χρήσης τους. Η καθυστερημένη εμφάνιση του φαινομένου στην Ελλάδα, οφείλεται στους ίδιους ιστορικούς λόγους, που εξηγούν τις ιδιαιτερότητες της μορφής του μετεμφυλιακού κράτους και του κομματικού συστήματος.

Η εξαγγελία του «κόμματος Αβραμόπουλου» και οι επιπτώσεις της στην πολιτική σκηνή: Συμπεράσματα με βάση το τακτικό Πολιτικό Βαρόμετρο των ΝΕΩΝ

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Η εμπειρική μέτρηση της απήχησης ενός υπό ίδρυση πολιτικού σχηματισμού έχει εξ’ ορισμού σχετική και μόνο σημασία. Χωρίς διαμορφωμένη φυσιογνωμία και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, προηγούμενη εκλογική καταγραφή και αποκρυσταλλωμένες σχέσεις εκπροσώπησης με τους εκλογείς του, η επιλογή πρόθεσης ψήφου σε «κόμμα Αβραμόπουλου» δεν μπορεί να θεωρηθεί ισοδύναμη με την επιλογή πρόθεσης ψήφου στα υπαρκτά κόμματα. Παρόμοια επιλογή σε κάλπη δημοσκόπησης είναι πιθανόν να ευνοεί τη χαλαρότητα της ψήφου, λειτουργώντας ως «ιδανικό κόμμα», ή υποκαθιστώντας τις επιλογές της λεγόμενης «αδιευκρίνιστης» ψήφου των δημοσκοπήσεων. Κατά συνέπεια, ενδέχεται (διότι δεν γνωρίζουμε ακόμη) να λειτουργεί μεροληπτικά υπέρ του «κόμματος Αβραμόπουλου», διευρύνοντας την πραγματική του απήχηση, κατά αντίστοιχο τρόπο που λειτουργεί πχ. η επιλογή «είμαι αναποφάσιστος/η», ή «είμαι δυσαρεστημένος/η». Κατηγορίες που, όπως είναι γνωστό, δεν καταγράφονται στην πραγματική κάλπη, αλλά αποτελούν εννοιολογικές κατασκευές των δημοσκοπήσεων. Υπάρχει όμως και ένα άλλο σημείο που θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα και αυτό αφορά τη θεσμική λειτουργία των δημοσκοπήσεων της νέας περιόδου. Μέχρι τις εκλογές, οι δημοσκοπήσεις θα αποτελούν την μοναδική διαθέσιμη ένδειξη για την κοινωνική απήχηση του νέου κόμματος. Επομένως, διαγράφεται ο κίνδυνος να εκληφθούν αποτελέσματα δημοσκοπήσεων ως τεκμήριο της λαϊκής βούλησης και να λειτουργήσουν έτσι ως υποκατάστατο της εκλογικής διαδικασίας.

Οι ‘δύο Ελλάδες’. Κοινωνιολογία της ψήφου στις εκλογές της 9ης Απριλίου 2000

Το εκλογικό αποτέλεσμα της 9ης Απριλίου πιστοποίησε την ύπαρξη ενός νέου, σχεδόν ισορροπημένου δικομματισμού (86,5%), που δεν αποτελεί, εντούτοις, απλή αναπραγωγή του παλαιού, εκείνου που εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Οι μεταβολές που αποτυπώθηκαν στα κοινωνικά χαρακτηριστικά της εκλογική βάσης των δύο μεγάλων κομμάτων είναι σημαντικές. Μπορεί να υπάρχουν στοιχεία που θυμίζουν έντονα την “ιστορική” κοινωνική τους φυσιογνωμία και υποδηλώνουν τη “συνέχεια” στην κοινωνική τους βάση, αλλά αναδεικνύονται και “νέα”, που υποδηλώνουν σαφώς την “τομή” και την ανασύνθεση της. Πρόκειται για το πολιτικό αποτέλεσμα των βαθύτατων οικονομικών και ιδεολογικών μετασχηματισμών που έχουν συντελεστεί κατά την πρόσφατη δεκαετία στην ελληνική κοινωνία.

Φθείρει ο πόλεμος της ταυτότητας. Η διένεξη έχει επηρεάσει σημαντικά το πολιτικό κλίμα

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (29/6/2000) με τίτλο: “Φθείρει ο πόλεμος της ταυτότητας – Η διένεξη έχει επηρεάσει σημαντικά το πολιτικό κλίμα”