Συγγραφείς: Γιάννης Μαυρής, Σίσσυ Πρέζα, Γιώργος Συμεωνίδης, Μιχάλης Χατζηκωνσταντίνου
Εκδόσεις: public issue | 2006
Με την έκδοση των σημαντικότερων ερευνών του 2006, εγκαινιάζουμε μια νέα εκδοτική πρωτοβουλία, παράλληλα με την ερευνητική μας δραστηριότητα. Η ετήσια έκδοση των ερευνών της Public Issue αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, καθότι -συνιστά το εντελώς αναγκαίο συμπλήρωμα και το επιστέγασμα της πολύχρονης ερευνητικής μας προσπάθειας.
Η καθιέρωση αυτής της σειράς κρίθηκε απαραίτητη για πολλούς λόγους. Τα τελευταία χρόνια, η δημοσίευση ερευνών κοινής γνώμης στα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης έχει αυξηθεί σημαντικά, προσφέροντας χρήσιμα εμπειρικά στοιχεία, για κάποιες πλευρές της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας Ωστόσο, η πρόσληψη των ερευνών κοινής γνώμης από τα Μέσα δεν παύει να παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα. Οι ανάγκες απλοποίησης των μηνυμάτων, που εκπέμπουν, οδηγεί πολλές φορές και ανεξάρτητα από βουλήσεις στη σχηματοποίηση. Ακόμη, η επιλεκτική χρήση, που επιβάλλεται από τη φύση των Μέσων, κατακερματίζει τη λογική συνοχή και τη νοηματική συνέχεια της έρευνας. Οδηγεί δε σε μια αποσπασματική παρουσίαση της πληροφορίας, που αυτή παρέχει. Ακόμη και στην εφημερίδα, που, μεταξύ των τριών παραδοσιακών Μέσων αποτελεί την καλύτερη εκδοχή παρουσίασης αποτελεσμάτων ερευνών, είναι σχεδόν αδύνατον, λόγω έλλειψης χρόνου και χώρου, μια έρευνα κοινής γνώμης να παρουσιαστεί συνεκτικά και ολοκληρωμένα. Σημαντικά (κάποιες φορές τα σημαντικότερα) ευρήματα των ερευνών, τις περισσότερες φορές παραμένουν αναξιοποίητα, ή χάνονται μέσα στη ροή της καταιγιστικής υπερπληροφόρησης. Τα αδήριτα χρονοδιαγράμματα που επιβάλλει και στα Μέσα Ενημέρωσης ο «γρήγορος χρόνος στην εποχή της πληροφορίας» (Thomas Hylland Eriksen 2005. H τυραννία της στιγμής. Αθήνα: εκδ.Σαββάλας) δεν επιτρέπουν ούτε στον ερευνητή, ούτε στο δημοσιογράφο να σκεφτούν, όπως χρειάζεται, ουσιαστικά και ενδελεχώς πάνω στα ερευνητικά δεδομένα. Έτσι, η ολοκληρωμένη επεξεργασία των ερευνών και η αναλυτική τους αξιολόγηση απαιτεί άλλο χρόνο και βεβαίως άλλο χώρο.
Έτσι δημιουργείται, αντικειμενικά, η ανάγκη για μια διαφορετική επεξεργασία των ερευνητικών δεδομένων. Η συγκέντρωση και επανεπεξεργασία των ερευνών που πραγματοποιούνται, δεν αποκαλύπτει απλά και μόνον τον όγκο της ερευνητικής δουλειάς που έχει συντελεστεί. Αναδεικνύει, ταυτόχρονα, και την πληρότητα και τη συστηματικότητα, με την οποία η Public Issue καλύπτει διαχρονικά την αποτύπωση των κοινωνικών στάσεων, όχι μόνον απέναντι στα θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας.
Η πλούσια ύλη που καλύπτει ο τόμος έρχεται, ηθελημένα, σε πλήρη αντίθεση με τον ασφυκτικό περιορισμό που έχει επιβληθεί στη θεματολογία των ελληνικών ερευνών κοινής γνώμης, η μονομερής επικράτηση των πολιτικών δημοσκοπήσεων. Για λόγους που αφορούν την ιστορική διαμόρφωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος και τις σχέσεις πολιτικών κομμάτων και Μέσων Ενημέρωσης, από το ευρύτερο σύνολο των ερευνών κοινής γνώμης, την τελευταία 15ετία, μόνον οι δημοσκοπήσεις τείνουν να μονοπωλούν το δημόσιο ενδιαφέρον. Μάλιστα, αυτό γίνεται εις βάρος, όχι μόνον της διερεύνησης ευρύτερων σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων (πχ. μετανάστευση, παιδεία, υγεία, κ.α.), αλλά ακόμη και της ίδιας της διερεύνησης των ζωτικών πολιτικών θεμάτων, που αφορούν τη διακυβέρνηση (governance) και την άσκηση των δημόσιων πολιτικών (public policies). Με τον τρόπο που συγκροτήθηκε ο κλάδος των εταιρειών δημοσκοπήσεων στην Ελλάδα, τα τελευταία 10-15 χρόνια, την άμεση εμπλοκή του στον κομματικό ανταγωνισμό και την προπαγάνδα, καθώς και την κουλτούρα των δημοσκοπήσεων που διαμόρφωσαν τα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης, ακόμη και η πολιτική έρευνα, με τη στενή έννοια, παραμένει ιδιαίτερα φτωχή. Συρρικνώνεται σε μια υπερβολικά περιορισμένη θεματολογία, που δεν περιλαμβάνει, ουσιαστικά, τίποτε περισσότερο, εκτός από τον πυρήνα των μεταβλητών της εκλογικής έρευνας.
Πρακτικά, οι δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα έχουν ταυτιστεί μόνον με την πρόθεση ψήφου και ελάχιστες άλλες πολιτικές μεταβλητές, που σχετίζονται πχ. την δημοτικότητα της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, τον δείκτη πρωθυπουργικής καταλληλότητας, την εικόνα των πολιτικών αρχηγών, κλπ. Πρόκειται, αναμφίβολα, για μια ακόμη ελληνική ιδιομορφία. Η ελληνική εκδοχή της τριγωνικής σχέσης δημοσκοπήσεων, Μέσων Ενημέρωσης και πολιτικών κομμάτων δεν συναντάται αλλού. Στις άλλες χώρες, που διαθέτουν, μάλιστα, και πολύ μεγαλύτερη παράδοση δημοσκοπήσεων, η ισχυρότερη θέση των κομμάτων και κυρίως του Τύπου, δεν επέτρεψε μια παρόμοια εξέλιξη. Αυτή η ιδιόμορφη «υπερπολιτικοποίηση» και ανοικτή κομματικοποίηση των δημοσκοπήσεων -κατάλοιπο, ενδεχομένως, και αυτό της μεταπολιτευτικής κληρονομιάς- έχει οδηγήσει σε μια υπέρμετρη υπερεκτίμηση της αξίας τους. Ταυτόχρονα, έχει προκαλέσει και μια αντιδημοκρατική διόγκωση της «θεσμικής» τους σημασίας και τις έχει αναδείξει, εσφαλμένα, σε έναν «άτυπο» θεσμό του πολιτικού συστήματος. Επομένως, η εκδοτική πρωτοβουλία της Public Issue έχει και έναν δεύτερο στόχο. Φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο, σε αυτήν την ανεπιθύμητη κουλτούρα των ερευνών που έχει κυριαρχήσει.
Οι συγγραφείς του τόμου:
Ο Γιάννης Μαυρής είναι πολιτικός επιστήμονας (Ph.D). Από το 1994 έως το 2007 διατέλεσε, διαδοχικά, διευθυντής πολιτικών ερευνών, Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος της εταιρείας VPRC θέση από την οποία παραιτήθηκε το Νοέμβριο του 2007. Είναι πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Public Issue. Παράλληλα, είναι Λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, όπου διδάσκει θεωρία των πολιτικών κομμάτων (www.mavris.gr).
Η Σίσσυ Πρέζα είναι μαθηματικός, M.Sc. Στατιστικής & Επιχειρησιακής Έρευνας και M.Sc. Βιοστατιστικής. Έχει διατελέσει Διευθύντρια του Τμήματος Ανάλυσης (1999-2005) και Γενική Διευθύντρια Ερευνών (2005-2007) της εταιρείας VPRC. Από τον Οκτώβριο του 2007 κατείχε τη θέση της Βοηθού Γενικού Διευθυντή και τπό το Μάιο του 2009 κατέχει τη θέση της Γενικής Διευθύντριας και Αντιπροέδρου της εταιρείας Public Issue.
Ο Γιώργος Συμεωνίδης είναι μαθηματικός (M.Sc.), αναλυτής στατιστικών υποδειγμάτων. Επιστημονικός συνεργάτης της Public Issue, από το 2001.
Ο Μιχάλης Χατζηκωνσταντίνου είναι πολιτικός επιστήμονας, M.Sc. Πολιτικής Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου του Essex. Εργάζεται ως κοινοβουλευτικός συντάκτης της εφ. Ναυτεμπορική. Επιστημονικός συνεργάτης της Public Issue.
Η διάρθρωση του τόμου:
Ο τόμος του 2006 χωρίζεται σε τέσσερα μέρη:
Στο πρώτο μέρος, επιχειρείται η συνοπτική περιοδολόγηση της ελληνικής πολιτικής σκηνής κατά το έτος 2006 και συνολικά κατά τη διετία που ακολούθησε τις κρίσιμες εκλογές του 2004. Με βάση τα δύο κρισιμότερα πολιτικά γεγονότα του έτους (κρίση των υποκλοπών, δημοτικές/ νομαρχιακές εκλογές) εντοπίζονται τρεις υποπερίοδοι. Η ανάλυση των τάσεων του εκλογικού σώματος γίνεται με τη βοήθεια των βασικότερων δεικτών του πολιτικού βαρόμετρου, που μετρώνται τακτικά από το 2004.
Στο δεύτερο μέρος, που καλύπτει και το μεγαλύτερο μέρος της έκδοσης, αναλύεται κατά μήνα η τρέχουσα πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα. Περιλαμβάνονται οι σημαντικότερες ad hoc δημοσκοπήσεις και έρευνες κοινής γνώμης που πραγματοποιήθηκαν για συγκεκριμένα θέματα, που αναδεικνύει, κάθε φορά, η πολιτική και κοινωνική συγκυρία. Με αυτόν τον τρόπο, ο αναγνώστης αποκτά μια συνεκτική εικόνα για τις τάσεις της ελληνικής κοινής γνώμης
Tο τρίτο μέρος, είναι αφιερωμένο στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο. Περιλαμβάνονται αναλύσεις για την επιρροή των πολιτικών δυνάμεων και το εκλογικό αποτέλεσμα, καθώς και τις ιστορικές τάσεις του εκλογικού σώματος, στους τρεις μεγαλύτερους δήμους της χώρας και στην Υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιά. Επιπλέον, με βάση τις προεκλογικές έρευνες και τις δημοσκοπήσεις εξόδου (exit polls), που πραγματοποιήθηκαν σε αυτές τις τέσσερις βασικές χωρικές ενότητες, παρουσιάζονται αναλυτικά και συγκριτικά, σε πίνακες και διαγράμματα, τα δημογραφικά και πολιτικά χαρακτηριστικά των υποψηφίων δημάρχων και νομαρχών.
Στο τέταρτο μέρος, περιλαμβάνονται οι σημαντικότερες κοινωνικές έρευνες που πραγματοποίησε η Public Issue το 2006. Ξεχωρίζουν δύο ιδιαίτερα επίκαιρες: 1) η έρευνα για τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων και 2) η (προφητική) έρευνα για τη αύξηση και τη διάχυση της βίας στην ελληνική κοινωνία .
Ο τόμος ολοκληρώνεται με το χρονολόγιο των σημαντικότερων πολιτικών γεγονότων του έτους, απαραίτητο για την ένταξη των ερευνών στη χρονική αλληλουχία των γεγονότων, καθώς και με ένα χρηστικό αναλυτικό θεματικό ευρετήριο, που περιλαμβάνονται σε ξεχωριστό παράρτημα.
Τα περιεχόμενα του τόμου:
Πρόλογος
Οι τάσεις του εκλογικού σώματος κατά το έτος 2006
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ Οι τάσεις του εκλογικού σώματος κατά το έτος 2006. Η πολιτική σκηνή της μετεκλογικής διετίας 2004-2006
Η πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα κατά μήνα
ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
- ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
- Θάνατος Ρώσου βαρυποινίτη
- Απαγωγές Πακιστανών
- Δολοφονία νεαρού Αλβανού στο Ρέθυμνο
- Προστασία ανθρώπινων δικαιωμάτων
- Υπακοή στον Νόμο
- ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
- Κύκλωμα τηλεφωνικών υποκλοπών
- Εμπιστοσύνη στο ελληνικό Χρηματιστήριο
- Απεργία ναυτικών Κυβερνητικός, ανασχηματισμός
- ΜΑΡΤΙΟΣ
- Αντιδράσεις στο σχέδιο «Καποδίστριας»
- Κοινωνικές συγκρούσεις
- Κάθαρση στη Δικαιοσύνη
- Διαφάνεια στα Δημόσια έργα
- Υπόθεση τηλεφωνικών υποκλοπών
- Η ελληνική κοινή γνώμη απέναντι στον πόλεμο του Ιράκ
- ΑΠΡΙΛΙΟΣ
- Οικονομική πολιτική
- Ευθύνες κυβέρνησης αντιπολίτευσης για την οικονομία
- Λειτουργία εκπαιδευτικού συστήματος
- Ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων
- ΜΑΪΟΣ
- Κοινωνικές συγκρούσεις
- Εργασιακές διαφορές
- Λειτουργία της Δημοκρατίας
- Συνταγματική αναθεώρηση – Πενταετής κυβερνητική θητεία
- Αποτίμηση της κυβερνητικής προσπάθειας – Προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής
- Κυπριακό ζήτημα
- ΙΟΥΝΙΟΣ
- Ελληνοτουρκικές σχέσεις
- Γνωριμία με τον «Άλλο»
- Δημοτικότητα Ταγίπ Ερντογάν
- Δυνατότητα επίλυσης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων
- Άσκηση βέτο από την Κύπρο – Ενταξη της Τουρκίας στην ΕΕ
- Συμφέρον της Ελλάδας από την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ
- Χειρισμοί της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
- Εμπιστοσύνη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης
- ΙΟΥΛΙΟΣ
- Κρατικός παρεμβατισμός στο ποδόσφαιρο
- Συνέχιση των καταλήψεων
- Διακοπές
- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
- Συνέχιση των καταλήψεων
- Ρόλος της Ρωσίας στον κόσμο – Οικονομική συνεργασία με την Ελλάδα
- ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
- Αξιολόγηση της κατάστασης στη διαφθορά
- ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
- Κοινωνικές συγκρούσεις Δημοσκοπήσεις Κερδισμένος Δημοτικών και Νομαρχιακών Εκλογών
- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
- Κυνηγετικά όπλα
- Παρακολούθηση αγώνων ποδοσφαίρου στο γήπεδο
- Το κοινό του ποδοσφαίρου
- Δημοτικότητα Νίκου Αθανασάκη
- Αλλαγή γραμματέα του ΠΑΣΟΚ
- Συνταγματική αναθεώρηση
Δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές Οκτωβρίου 2006
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ Η επιρροή των πολιτικών δυνάμεων στις νομαρχιακές και δημοτικές εκλογές του 2006
ΓΙΑΝΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ Οι ιστορικές τάσεις του εκλογικού σώματος στους Δήμους Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πειραιά και στην Υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς, κατά την περίοδο 1974-2006
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ Προεκλογικές έρευνες δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών του 2006 και πρόβλεψη εκλογικού αποτελέσματος
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΠΡΕΖΑ Οι πολίτες απέναντι στις μεγάλες πόλεις. Βασικά συμπεράσματα από τις προεκλογικές έρευνες στους τρεις μεγαλύτερους δήμους της χώρας.
Προεκλογικές έρευνες και δημοσκοπήσεις εξόδου (Exit Poll) στις δημοτικές-νομαρχιακές εκλογές του 2006: τεχνικά χαρακτηριστικά, αξιολόγηση, δεδομένα
Κοινωνία
ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
- Οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων
- Η βία στην ελληνική κοινωνία
Παράρτημα
Χρονολόγιο: Τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα του 2006
