Ποιος φοβήθηκε τον λαό
Πολιτική και κοινωνική σημασία του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015

Το ελληνικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, στο οποίο ο ελληνικός λαός απέρριψε με το συντριπτικό ποσοστό 61,3%, έναντι 38,7%, την προωθούμενη από το Eurogroup μνημονιακή συμφωνία για την Ελλάδα, όπως και η ιστορικής πολιτικής σημασίας απόφαση του βρετανικού λαού, για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο βρετανικό δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου του 2016 (51,9%-48,1%), δεν αποτέλεσαν μεμονωμένα «ατυχήματα».

Το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015
"δημοκρατική στιγμή" (ή) (και) κύκνειο άσμα της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας;

Στο ελληνικό δημοψήφισμα της 5/7/2015, η συντριπτική απόρριψη (61,3%, έναντι 38,7%) της προωθούμενης από το Eurogroup μνημονιακής συμφωνίας για την Ελλάδα, όπως και στο πρόσφατο βρετανικό δημοψήφισμα, η ιστορικής πολιτικής σημασίας απόφαση του βρετανικού λαού για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση (51,9%-48,1%), δεν αποτελούν μεμονωμένα «ατυχήματα». Έρχονται να προστεθούν στην αλληλουχία των δημοψηφισμάτων εκείνων, στα οποία οι πολιτικές πρωτοβουλίες και οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) αποδοκιμάστηκαν από τη λαϊκή ψήφο: Ηνωμένο Βασίλειο (2016), Ελλάδα (2015), Ιρλανδία (2001 και 2008), Ολλανδία (2005), Γαλλία (2005) Σουηδία (2003), Δανία (2000, 1992). Η απόρριψη, μέσω δημοψηφισμάτων, της πολιτικής των κυρίαρχων ελίτ αποτελεί τη νέα μορφή με την οποία εκδηλώνεται η κοινωνική δυσαρέσκεια εντός της ΕΕ.

Το κομματικό σύστημα στην Ελλάδα: ιστορικές προϋποθέσεις και ιδιομορφίες

Ανάλυση του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ Σε μια εποχή κάμψης -κατά κανόνα- του δικομματισμού, κρίσης των κομματικών συστημάτων, κομματικών αποστοιχίσεων (de-alignment), αλλαγών στα κριτήρια των ψηφοφόρων και ρευστότητας της ψήφου, η ελληνική περίπτωση φαίνεται να διαφοροποιείται. Και τούτο, όχι διότι στην Ελλάδα δεν παρατηρούνται παρόμοια φαινόμενα ρευστότητας, ή κρίσης των παραδοσιακών μορφών πολιτικής και της μορφής των κομμάτων, αλλά διότι κατά παράδοξο τρόπο, αυτά τα φαινόμενα δεν θέτουν σε αμφισβήτηση τη σταθερότητα και την κοινωνική απήχηση του δικομματισμού, ούτε και -περισσότερο εντυπωσιακό- το στοιχείο της πόλωσης. Το περιεχόμενο, βεβαίως, της οποίας αλλάζει.