Ήττα της κυβέρνησης, αλλά όχι νίκη της αντιπολίτευσης

Ήττα της κυβέρνησης, αλλά όχι νίκη της αντιπολίτευσης
Συνέντευξη στη Ντίνα Δασκαλοπούλου (17/10/2023)

Οι δημοτικές είναι εκλογές δύο γύρων. Η κατανομή της κομματικής επιρροής καταγράφεται στον πρώτο γύρο, η καταγραφή που είδαμε είναι μια προέκταση των διπλών βουλευτικών εκλογών. Από αυτή την άποψη, δεν υπήρξε κάποια μεγάλη μεταβολή, ωστόσο η εκλογή δημάρχων στις τρεις μεγάλες πόλεις παραδοσιακά δημιουργεί τις εντυπώσεις των δημοτικών εκλογών. Ετσι, η απώλεια της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας σίγουρα συνιστούν μια καθαρή πολιτική ήττα για την κυβέρνηση, αυτό όμως δεν συνέβη υπέρ της αντιπολίτευσης – το κενό της αντιπολίτευσης εξακολουθεί να υπάρχει. Η κυβέρνηση έχασε, αλλά νικητής δεν είναι η αντιπολίτευση και αυτό είναι παράδοξο, το οποίο επιβεβαιώνει το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών.

Ο Δήμος Αθηναίων στη Μεταπολίτευση
Τάσεις του εκλογικού σώματος, κατά την περίοδο 1974-2012

Στις δέκατες δημοτικές εκλογές της Μεταπολίτευσης (2010), η νίκη του Γιώργου Καμίνη σηματοδότησε τη διακοπή της 24ετούς κυριαρχίας της Νέας Δημοκρατίας στο μεγαλύτερο Δήμο της χώρας. Κυριαρχίας, που είχε εδραιωθεί στον αθηναϊκό χώρο, από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και διατηρήθηκε ως αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων ηττών των υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ: Μπέης/1986, Μερκούρη/1990, Πάγκαλος/1994, Δαμανάκη/1998, Παπουτσής/2002, Σκανδαλίδης/2006.

Ιστορικές τάσεις του εκλογικού σώματος στο Δήμο Πειραιά, κατά την περίοδο 1974-2012
Βουλευτικές, Ευρωεκλογές, Δημοτικές

Στη Μεταπολίτευση 1974-2012, η εξέλιξη της επιρροής της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στον Δήμο Πειραιά χαρακτηρίζεται από έντονες διακυμάνσεις, με αποτέλεσμα τα δύο κόμματα να μοιράζονται την κυριαρχία, κατά περιόδους (Διάγραμμα 1). Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο, ότι σε ολόκληρη την υπό εξέταση περίοδο, ο Δήμος Πειραιά ακολουθεί διαχρονικά την εθνική τάση, δηλαδή ο νικητής σε όλες τις βουλευτικές και ευρωεκλογικές αναμετρήσεις, σε πανελλαδικό επίπεδο, κέρδισε και το Δήμο Πειραιά.

Ιστορικές τάσεις του εκλογικού σώματος στο Δήμο Θεσσαλονίκης, κατά την περίοδο 1974-2012
Βουλευτικές, Ευρωεκλογές, Δημοτικές

Με αφορμή τις προσεχείς δημοτικές εκλογές, επιχειρείται η αξιολόγηση της επίδρασης που ασκούν τα πρόσωπα (οι υποψήφιοι αξιωματούχοι) στο εκλογικό αποτέλεσμα. Η επίδραση αυτή αρχίζει να αυξάνεται ήδη από τη δεκαετία του 1990. Ωστόσο, εξαιτίας της σημερινής κρίσης των κομμάτων και της αποδόμησης των κομματικών ταυτίσεων, η σημασία των προσώπων είναι προφανές ότι ενισχύεται.

Οι αθέατες όψεις του εκλογικού πολέμου
Εκλογές σε δύο στάδια: Το ελληνικό εκλογικό πείραμα

Η εκλογική στρατηγική των κυβερνώντων, για την επικείμενη αναμέτρηση του Μαΐου, είναι σύνθετη και εξελίσσεται, ταυτοχρόνως, σε πολλαπλά επίπεδα. Περιλαμβάνει περισσότερο και λιγότερο αντιληπτές πλευρές.

Αβέβαιη αναμέτρηση
Το ασαφές διακύβευμα, οι αλλαγές του εκλογικού νόμου, ο αντικομματισμός και η αποχή θα καθορίσουν το εκλογικό αποτέλεσμα

Οι εκλογές του προσεχούς Μαΐου θα διεξαχθούν: α) σε συνθήκες αποσταθεροποίησης του (δι)κομματικού συστήματος και συνεχιζόμενης βαθύτατης κρίσης εκπροσώπησης, η οποία δεν επιλύθηκε με τις εκλογές του 2012. Η μεγάλη δυστοκία που παρατηρείται στην ανεύρεση και την επιλογή των υποψηφίων αποτελεί απλό σύμπτωμα αυτής της κρίσης και της δομικής αποδυνάμωσης των κομμάτων. β) Επίσης, σε συνθήκες σημαντικής θεσμικής υποβάθμισης (για διαφορετικούς λόγους), τόσο των ρόλου των τοπικών εκλογών, όσο και κυρίως των Ευρωεκλογών.

Η επιρροή των πολιτικών δυνάμεων στις Νομαρχιακές και Δημοτικές εκλογές του 2006

Η αποτίμηση της επιρροής των πολιτικών δυνάμεων στις Δημοτικές και Νομαρχιακές εκλογές, για να είναι ολοκληρωμένη, οφείλει να περιλάβει και τα δύο επίπεδα της αντιπροσώπευσης. Η ταυτόχρονη διεξαγωγή των Νομαρχιακών εκλογών με τις Δημοτικές / Κοινοτικές, που καθιερώθηκε με το ΠΔ 30/1996, δυσχεραίνει ως ένα βαθμό τη διακριτή μελέτης τους, καθότι η διερεύνηση των ειδικών χαρακτηριστικών που παρουσιάζουν οι πρώτες, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητα από τις δεύτερες. Ωστόσο δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι ανάμεσα στις δύο αναμετρήσεις υφίστανται σημαντικές διαφορές. Η ανάδειξη αυτών των διαφορών αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη στην εκλογική ανάλυση.

Συνέντευξη του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ στην εφημερίδα “Η ΕΠΟΧΗ”: Η ακροδεξιά, ένα υπαρκτό κοινωνικό ρεύμα – Οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές δεν έφεραν τη νίκη που προσδοκούσε η ΝΔ, έφεραν όμως ακροδεξιό πονοκέφαλο.
Τη συνέντευξη πήρε ο Πάνος Λάμπρου

Μια συνέντευξη του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

στον Πάνο Λάμπρου

Με το πέρας του Πρώτου Γύρου Δημοτικών και Νομαρχιακών εκλογών, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΗΣ μίλησε στον Πάνο Λάμπρου για τα εκλογικά αποτελέσματα και σχολίασαν μαζί τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων, τη δυναμική του Γ. Καρατζαφέρη, τις μετατοπίσεις στο σώμα των ψηφοφόρων αλλά και την ανάπτυξη ενός ακροδεξιού ρεύματος του οποιόυ η επιρροή αντακλάται, πλέον, και στις επιλογές ψήφου του εκλογικού σώματος.

Το ΠΑΣΟΚ αντέχει, υποχώρησε το ΚΚΕ, ο ΣΥΝ είχε άνοδο

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Σαφώς υπάρχει άνοδος της Νέας Δημοκρατίας σε εθνικό επίπεδο. Η εκλογική της επιρροή φαίνεται ενισχυμένη και αυτό καταγράφεται κυρίως στην περιφέρεια σε νομαρχίες, αλλά και σε δήμους. Από την άλλη πλευρά, το ΠΑΣΟΚ αντέχει. Αυτό φαίνεται ιδίως στο Λεκανοπέδιο, και μάλιστα σε δήμους λαϊκής κοινωνικής σύνθεσης, που ως ένα βαθμό λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στην άνοδο της Νέας Δημοκρατίας. Βέβαια, και η υπερνομαρχία Αθηνών – Πειραιώς κρίνει τις εντυπώσεις. Έτσι ένα από τα συμπεράσματα του πρώτου γύρου είναι ότι η Νέα Δημοκρατία οπότε αυτό θεωρείται νίκη, χωρίς βέβαια αυτή η νίκη να προσεγγίζει τα επίπεδα των προεκλογικών δημοσκοπήσεων.