IOYΛIANA 1965. O «EΛΛHNIKOΣ MAHΣ»
Η σημασία των Ιουλιανών γεγονότων για τη σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία. Τα πoλιτικά αποτελέσματα της συγκυρίας Ιουλίου-Αυγούστου 1965. H πoλιτική σκηνή 1965-1967

Από το βιβλίο των Χριστόφορου Βερναρδάκη και Γιάννη Μαυρή (1991), Κόμματα και Κοινωνικές Συμμαχίες στην προδικτατορική Ελλάδα. Οι προϋποθέσεις της μεταπολίτευσης.

 «Που πάμε, λοιπόν, με ένα πολίτευμα ραγισμένο,

μ’ έναν πολιτικό κόσμο μειωμένο […];»

(Γιώργος Θεοτοκάς, H εθνική κρίση,

εκδ.Θεμέλιο, Aθήνα, 1966, σελ.23).

Ο ιδεολογικός άτλας των Ελλήνων: Οι πολιτικές αξίες του εκλογικού σώματος και η ιδεολογική κρίση σήμερα στην Ελλάδα

Στην πολύπλευρη κρίση που χαρακτηρίζει σήμερα την ελληνική κοινωνία, η ιδεολογική διάσταση είναι σίγουρα σημαντική. Η περίοδος που διανύουμε, αναδεικνύεται σε περίοδο μεγάλης ιδεολογικής σύγχυσης και το κενό ιδεολογικής ηγεμονίας γίνεται ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Οι ιδεολογικοί άξονες, πάνω στους οποίους συγκροτήθηκε το μεταπολιτευτικό κομματικό σύστημα, κατά τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, έχουν ανατραπεί. Η παγιωμένη, ιστορικά, κλίμακα πολιτικών αξιών έχει πάψει να ισχύει. Η συντηρητική μετατόπιση του εκλογικού σώματος (και του κομματικού συστήματος) και η σύγκλιση προς το «κέντρο» είχε σημειωθεί ήδη κατά τη δεκαετία 1985-1995.

Βαρόμετρο, Μάρτιος 2008: H κρίση του δικομματισμού δεν πλήττει εξ ίσου τα δύο κόμματα εξουσίας

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Ο εντεινόμενος προβληματισμός, σχετικά με το μέλλον του κομματικού συστήματος, τείνει συχνά να παραγνωρίζει μια -πολιτικά- σημαντική διαφορά: Το γεγονός, ότι η διαφαινόμενη κρίση του δικομματισμού δεν πλήττει ισοδύναμα τα δύο μεγάλα κόμματα. Αν και η φθορά της ΝΔ είναι επίσης σημαντική (δείχνει να χάνει 4,5%, μόλις μέσα σε ένα εξάμηνο από τις εκλογές), η κρίση αφορά πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ. Και η κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν είναι νέα. Το ΠΑΣΟΚ έχασε τις εκλογές του 2007 για τους ίδιους ακριβώς λόγους που έχασε και το 2004. Στοιχεία της κρίσης του έγιναν ορατά και εκδηλώθηκαν ανοικτά, τουλάχιστον από το 2001, δηλαδή τα τελευταία επτά χρόνια.

Η εξαγγελία του «κόμματος Αβραμόπουλου» και οι επιπτώσεις της στην πολιτική σκηνή: Συμπεράσματα με βάση το τακτικό Πολιτικό Βαρόμετρο των ΝΕΩΝ

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Η εμπειρική μέτρηση της απήχησης ενός υπό ίδρυση πολιτικού σχηματισμού έχει εξ’ ορισμού σχετική και μόνο σημασία. Χωρίς διαμορφωμένη φυσιογνωμία και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, προηγούμενη εκλογική καταγραφή και αποκρυσταλλωμένες σχέσεις εκπροσώπησης με τους εκλογείς του, η επιλογή πρόθεσης ψήφου σε «κόμμα Αβραμόπουλου» δεν μπορεί να θεωρηθεί ισοδύναμη με την επιλογή πρόθεσης ψήφου στα υπαρκτά κόμματα. Παρόμοια επιλογή σε κάλπη δημοσκόπησης είναι πιθανόν να ευνοεί τη χαλαρότητα της ψήφου, λειτουργώντας ως «ιδανικό κόμμα», ή υποκαθιστώντας τις επιλογές της λεγόμενης «αδιευκρίνιστης» ψήφου των δημοσκοπήσεων. Κατά συνέπεια, ενδέχεται (διότι δεν γνωρίζουμε ακόμη) να λειτουργεί μεροληπτικά υπέρ του «κόμματος Αβραμόπουλου», διευρύνοντας την πραγματική του απήχηση, κατά αντίστοιχο τρόπο που λειτουργεί πχ. η επιλογή «είμαι αναποφάσιστος/η», ή «είμαι δυσαρεστημένος/η». Κατηγορίες που, όπως είναι γνωστό, δεν καταγράφονται στην πραγματική κάλπη, αλλά αποτελούν εννοιολογικές κατασκευές των δημοσκοπήσεων. Υπάρχει όμως και ένα άλλο σημείο που θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα και αυτό αφορά τη θεσμική λειτουργία των δημοσκοπήσεων της νέας περιόδου. Μέχρι τις εκλογές, οι δημοσκοπήσεις θα αποτελούν την μοναδική διαθέσιμη ένδειξη για την κοινωνική απήχηση του νέου κόμματος. Επομένως, διαγράφεται ο κίνδυνος να εκληφθούν αποτελέσματα δημοσκοπήσεων ως τεκμήριο της λαϊκής βούλησης και να λειτουργήσουν έτσι ως υποκατάστατο της εκλογικής διαδικασίας.