Οι κοινωνικές δυνάμεις της αντιμνημονιακής συμμαχίας
Κοινωνική δομή της ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ και μεταβολές 2012-2015

Μεταξύ του 2012 και του 2015 η εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ αυξήθηκε εντυπωσιακά, κατά 9,4% (από 26,9% σε 36,3%). Μέσα σε δύο μόλις χρόνια, η εκλογική του βάση επεκτάθηκε, σχεδόν κατά 600.000, ξεπερνώντας πλέον τα 2,2 εκατομμύρια ψηφοφόρους. Αλλά οι μεταβολές στην κοινωνική δομή της ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ, που αποκάλυψε το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα, έχουν μεγαλύτερη πολιτική σημασία. Διότι, όπως αποδεικνύεται εμπειρικά, έχει διαμορφωθεί -για πρώτη φορά σε αυτήν την έκταση- μια ευρύτατη κοινωνική συμμαχία, κατά της πολιτικής της λιτότητας.

Από τον κατακερματισμό της Δεξιάς στη συντηρητική αντισυσπείρωση
Η Νέα Δημοκρατία ένα χρόνο μετά τις εκλογές

Τον Μάιο του 2012, το ποσοστό της ΝΔ (18,85%) αποδείχθηκε το χαμηλότερο που έλαβε ποτέ κόμμα της Δεξιάς στην Ελλάδα. Η κρίση της ελληνικής Δεξιάς, που αποκαλύφθηκε, δεν ήταν μικρότερης σημασίας από την εξαφάνιση του ΠΑΣΟΚ. Αποδείχθηκε ότι το Μνημόνιο είχε διαιρέσει βαθύτατα και αυτήν, γεγονός βέβαια με μεγάλη πολιτική σημασία.

Το εκλογικό εκκρεμές. Το «ενδιάμεσο» εκλογικό σώμα, 1996-2008, και η επερχόμενη αναμέτρηση

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Στην τελευταία 12ετία έχουν διεξαχθεί συνολικά στην Ελλάδα τέσσερις βουλευτικές εκλογικές αναμετρήσεις (1996, 2000, 2004, 2007). Μόνον οι εκλογές του 2004 προκηρύχθηκαν κανονικά, μετά από μια ολοκληρωμένη κυβερνητική θητεία 48 μηνών. Οι υπόλοιπες τρεις από αυτές (1996 & 2000- ΠΑΣΟΚ, 2007-ΝΔ) ήταν σχετικά πρόωρες και προκηρύχθηκαν, αντιστοίχως, σε 36, 44 και 43 μήνες. Δύο από αυτές τις εκλογές κέρδισε το ΠΑΣΟΚ και δύο η ΝΔ. Στην ίδια περίοδο, η διακυβέρνηση Σημίτη διήρκησε 80 μήνες (και συνολικά του ΠΑΣΟΚ από το 1996, 128 μήνες), ενώ η διακυβέρνηση της ΝΔ από το 2004, έως σήμερα 55 μήνες.

2000-2004: Τι άλλαξε στην κοινωνική βάση των κομμάτων

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Η εκλογική νίκη της ΝΔ είναι αποτέλεσμα ενός ισχυρού και διάχυτου κοινωνικού ρεύματος, που δεν διαμόρφωθηκε συγκυριακά, αλλά ως αποτέλεσμα περισσότερο αργόσυρτων και μακροπρόθεσμων κοινωνικών αναδιαρθρώσεων (και αποδιαρθρώσεων), που έχουν συντελεσθεί κατά την πρόσφατη δεκαετία στην ελληνική κοινωνία. Για την εμπειρική διερεύνηση της κοινωνικής δομής της ψήφου, το εκλογικό σώμα μπορεί να διακριθεί σε δώδεκα βασικές κοινωνικο-επαγγελματικές κατηγορίες (εφεξής κ/ε/κ), που προκύπτουν από το συνδυασμό δύο παραμέτρων, της θέσης στην απασχόληση και του επαγγέλματος

Οι αλλαγές στην κοινωνική βάση των κομμάτων

Ανάλυση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

Το μέγεθος του αθροιστικού δείγματος του Βαρόμετρου (10.853 άτομα) επιτρέπει την αναλυτική διερεύνηση των κοινωνικών χαρακτηριστικών της εκλογικής επιρροής των πολιτικών δυνάμεων (πίνακας 1, διαγράμματα 1-6). Η ακτινογραφία της σημερινής εκλογικής τους κοινωνιολογίας και η σύγκριση με την αντίστοιχη των εκλογών του 2000, αποκαλύπτει σημαντικές διαφοροποιήσεις και οδηγεί στην εξαγωγή ορισμένων ιδιαίτερα κρίσιμων συμπερασμάτων.

Οι Βουλευτικές Εκλογές του 2004

Η εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ οφείλεται κατα κύριο λόγο στην οξύτατη κρίση εκπροσώπησης που χαρακτηρίζει εδώ και καιρό τις σχέσεις του κόμματος με την κοινωνική του βάση. Η μαζική μεταστροφή ευρύτατων κοινωνικών που στήριζαν στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ (ο 1 στους 6 εκλογείς του 2000 – περίπου 500.000 άτομα), αποκρυσταλλωμένη και εντυπωσιακά αμετάβλητη κατά την τελευταία τριετία, αποτέλεσε ένα ογκώδες ρεύμα διαπαραταξιακής μετατόπισης.