Εκλογές 2023 – Γιάννης Μαυρής: «Οι δεσμοί των πολιτών με τα κόμματά τους είναι πλέον πολύ πιο χαλαροί και ευμετάβλητοι»
Ο Γιάννης Μαυρής, πολιτικός επιστήμονας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας δημοσκοπήσεων Public Issue, μιλά στη LiFO για τα χαρακτηριστικά αυτών των εκλογών και κάνει τις δικές του εκτιμήσεις.
Διανύουμε τις πρώτες μέρες της προεκλογικής περιόδου, αφού και επίσημα προκηρύχθηκαν οι εκλογές. Ο πολιτικός επιστήμονας και διευθύνοντας σύμβουλος και πρόεδρος της Public Issue, Γιάννης Μαυρής περιγράφει το προεκλογικό κλίμα όπως διαμορφώνεται και τα διακυβεύματα της κάλπης. Ο ίδιος χαρακτηρίζει «θεσμικό ατόπημα» το πώς ανακοινώθηκαν οι εκλογές, το οποίο επιτείνει «περαιτέρω στην αποδυνάμωση και τον εκφυλισμό της δημοκρατίας». Όπως τονίζει είναι πολλά ζητήματα ανοιχτά ταυτόχρονα. Προς το παρόν, εντοπίζει σημαντική δυσαρέσκεια από την διακυβέρνηση της ΝΔ, αλλά δεν διαφαίνεται ένα προεκλογικό ρεύμα προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι επόμενοι μήνες θα είναι πυκνοί.
Σύμφωνα με το Πολιτικό Βαρόμετρο Οκτωβρίου της Public Issue, 8 στους 10 πολίτες, 78%, πιστεύουν σήμερα, ότι η κρίση στην Ελλάδα θα κρατήσει τουλάχιστον 5 χρόνια ακόμη (Διάγραμμα 1). Μάλιστα, το 47%, δηλαδή σχεδόν οι μισοί Έλληνες είναι πεπεισμένοι ότι η κρίση θα διαρκέσει ακόμη πάνω από μια δεκαετία! Είναι, επομένως, ευρύτατα αποδεκτό κοινωνικά, ότι για το ορατό μέλλον, η κρίση θα αποτελεί, de facto, παγιωμένη και μόνιμη κατάσταση.
Τον Νοέμβριο του 2011, η επιμονή του βουλευτή Β΄ Αθηνών της ΝΔ Πάνου Καμμένου, να μη δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Λ.Παπαδήμου, τον οδήγησε εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Τρεις μήνες μετά, στις 24 Φεβρουαρίου 2012, μέσω των προσωπικών του ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, στο Facebook και στο Twitter, ο Πάνος Καμμένος ανακοίνωσε την ίδρυση του νέου κόμματος.
Ίσως σε καμιά άλλη χώρα, οι πολιτικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης δεν υπήρξαν τόσο καθοριστικές όσο στην Ελλάδα. Η κατάρρευση του δικομματικού συστήματος στις εκλογές του 2012, ως αποτέλεσμα της μνημονιακής τριετίας, έφερε στην επιφάνεια τη βαθύτατη κρίση εκπροσώπησης, οδηγώντας σε νέες μαζικές πολιτικές στοιχίσεις. Ένα χρόνο μετά, οι διεργασίες και οι μετασχηματισμοί των παλαιών και των νέων πολιτικών κομμάτων συνεχίζονται με αμείωτους ρυθμούς. Το τελευταίο διάστημα, σχεδόν κάθε μήνα, εξαγγέλονται νέα «κόμματα», ενώ η πιθανότητα επανεμφάνισης στις προσεχείς εκλογές, της «κονιορτοποίησης» που παρατηρήθηκε στις εκλογές του Μαΐου, επιστρέφει. Εντούτοις, το πραγματικό γεγονός που συσκοτίζεται είναι η απαξίωση και δραματική συρρίκνωση του θεσμικού ρόλου των κομμάτων, στα πλαίσια του νέου πολιτικού συστήματος που αναδύεται· ενός εντελώς αποδυναμωμένου, σχεδόν εικονικού κοινοβουλευτισμού.
Χωρίς αμφιβολία, με την ανάληψη της πρωθυπουργίας της χώρας από τον κ. Παπαδήμο επιταχύνεται η διαδικασία αποδόμησης/μετασχηματισμού του εγχώριου κομματικού συστήματος.
Εισαγωγή: Περιοδολόγηση του 2007 Κατά τη διάρκεια του 2007 εκδηλώθηκε έντονη κοινωνική δυσαρέσκεια, με σημεία καμπής: τις παρατεταμένες κοινωνικές συγκρούσεις και τη συνεχιζόμενη κρίση στην εκπαίδευση, το σκάνδαλο των ομολόγων, τις πυρκαγιές της Πάρνηθας και (μετεκλογικά) την κοινωνική αντιπαράθεση για το ασφαλιστικό. Τo 2007 αποδείχθηκε τελικά εκλογικό έτος. Η εκτεταμένη κοινωνική δυσαρέσκεια, επιβάρυνε μεν σημαντικά…
Στη διαδικασία αναδιάταξης του κομματικού συστήματος που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, προστίθεται ένα επιπλέον στοιχείο, το οποίο ενισχύει την εικόνα αβεβαιότητας και επιταχύνει τις πολιτικές διεργασίες.
Οι τελευταίες εκλογές μπορεί να ήταν αυτοδιοικητικές, όμως, η συγκυρία και οι τοποθετήσεις των κομμάτων πριν από αυτές τους έδωσαν μεγάλη πολιτική σημασία. Αυτό προκύπτει και από τη συζήτησή μας με τον πολιτικό αναλυτή της Public Issue, Γιάννη Μαυρή, ο οποίος θα υποστηρίξει ότι αν κέρδισε κάποιος σε αυτές τις εκλογές είναι η Αριστερά και ότι η κυβέρνηση κάνει μεγάλο λάθος αναγάγοντας την ανοχή σε ιδεολογική συγκατάθεση.
Σπανιότατα οι κυβερνητικοί ανασχηματισμοί, ιδίως εάν δεν σηματοδοτούν αλλαγή πολιτικής, έχουν ασκήσει σημαντική επίδραση στην εικόνα και στην κοινωνική υποστήριξη των ελληνικών μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων.