Political Parties, Mass Media and Opinion Polls in Greece

Opinion polls constitute a phenomenon of modern democracy and a component that is indivisible from the present form of politics and the political system. The post-war period has been characterised by their mass production and the rapid expansion of their use (Katzourakis 1985; Brudburn & Sudman 1988; Moon, 1999). Their emergence and – in effect – interposition between public opinion, the mass media and the political parties, creates a triangular relationship which has multiple effects on the operation not only of the media but also of political parties. Furthermore, opinion polls cause reconfigurations and transform the very relationship between the media and the parties (Lavrakas & Holley 1991; Kavanagh 1995; Lavrakas & Traugott 2000). Although the phenomena of electoral volatility and party de-alignment are a hindrance and increase the possibility of error, opinion polls neverthelless remain the best available guide to public attitudes on political and social issues. Generally speaking, there is a basic distinction between Public Opinion Polls, which relate to the mass media and Private Opinion Polls, which relate to political parties and other groups, agencies or organisations that influence politics. Today, opinion polls are conducted on behalf of a very wide range of clients, including the mass media, political parties, local authorities, pressure groups, think tanks, NGOs, advertisinh agencies, communication companies and even wealthy individuals. Most are conducted on behalf of the mass media and to a large extent made public. Internationally, the mass media are the best clients of opinion poll organizations. In Greece, this trend is still in its infancy and furthermore, it is significantly constrained by the economic crisis which is by circumstances affecting mass communication organisations.

Print Friendly, PDF & Email

Κομματικό σύστημα και εκλογικός ανταγωνισμός στην Ελλάδα. Ο ελληνικός δικομματισμός στη δεκαετία 1994-2004

Οι εκλογικές αναμετρήσεις της τρέχουσας δεκαετίας στην Ελλάδα, δηλαδή οι εθνικές Βουλευτικές εκλογές του 2000 και του 2004, αλλά και οι ενδιάμεσες Νομαρχιακές του 2002 που παρεμβλήθηκαν, επανέφεραν, την εκλογική επιρροή του ελληνικού δικομματισμού στα, ιστορικά, ανώτατα παρατηρηθέντα επίπεδα της δεκαετίας του ’80: εκείνα των πολωμένων εκλογών του 1985 (86,66%) και του Νοεμβρίου 1989 (86,86%). Ταυτοχρόνως, το αποτέλεσμα των Βουλευτικών εκλογών της 9ης Απριλίου του 2000 (86,5%), των Νομαρχιακών της 13ης Οκτωβρίου 2002 (86,3%), και των πρόσφατων Βουλευτικών της 7ης Μαρτίου 2004 (85,98%) καταγράφεται ως το υψηλότερο ποσοστό κοινωνικής υποστήριξής του, που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., αλλά ακόμη και σε σύγκριση με τον αγγλοσαξωνικό χώρο, όπου η παράδοσή του υπήρξε ισχυρότερη. Με την εξαίρεση της Ελλάδας και της Ισπανίας, σε είκοσι εκλογικές αναμετρήσεις της τελευταίας τετραετίας 2000-2004 στις χώρες τις Ε.Ε., την Ελβετία, την Ιαπωνία και σε τρείς αγγλοσαξωνικές, εκτός των ΗΠΑ, τα δυο μεγάλα κόμματα διακυβέρνησης σε καμία περίπτωση δεν υπερεβησαν αθροιστικά το 80%, ενώ σε δώδεκα δεν ξεπέρασαν καν το 70%. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το σχετικό ποσοστό στην Ελλάδα απέχει σημαντικά από τα υψηλότερα που έχουν καταγραφεί στην Ισπανία (80,2%-3/2004), στην Αυστρία (79,2%-24/11/2002), στην Πορτογαλία(77,9%-3/2002), στη Γερμανία (77%-9/2002), στη Μεγάλη Βρετανία (72,4%-6/2001), στην Ιαπωνία (72,3%-11/2003), αλλά ακόμη και στην Αυστραλία (74,6%-11/2001) ή στη Ν.Ζηλανδία (62,5%-7/2002). Για να θυμηθούμε μια παλιά διάκριση που εισήγαγε ο Jean Blondel το 1968, το ποσοστό αυτό παραπέμπει σε “τέλειο” δικομματισμό, αγγλοσαξωνικού τύπου και μάλιστα της πρώιμης μεταπολεμικής περιόδου 1945-66 (Blondel 1968, 1990. Επίσης, Schwartzenberg 1984).

Print Friendly, PDF & Email

Τάσεις του εκλογικού σώματος, ενόψει των προσεχών εθνικών εκλογών

Εισήγηση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

σε ημερίδα με θέμα “Τάσεις του εκλογικού σώματος, ενόψει των προσεχών εθνικών εκλογών” που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κ.Καραμανλής, Αθήνα 29 Οκτωβρίου 2003.

Print Friendly, PDF & Email

Πολιτικά Κόμματα, ΜΜΕ και Δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα

Το άρθρο διερευνά τις επιπτώσεις που έχει η ραγδαία επέκταση της χρήσης των δημοσκοπήσεων στις σχέσεις ΜΜΕ και πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα. Η ανάδυση των δημοσκοπήσεων και -ουσιαστικά- η παρεμβολή τους ανάμεσα στην Κοινή Γνώμη, τα ΜΜΕ και τα πολιτικά κόμματα, διαμορφώνει μια τριγωνική σχέση που έχει πολλαπλές επιπτώσεις στη λειτουργία τόσο των Μέσων, όσο και των κομμάτων. Επιπλέον, οι δημοσκοπήσεις προκαλούν αναδιατάξεις και μετασχηματίζουν και την ίδια τη σχέση Μέσων/Κομμάτων. Σε γενικές γραμμές, έχει διαμορφωθεί μια βασική διάκριση μεταξύ δημόσιων δημοσκοπήσεων (Public Opinion Polls) που αντιστοιχούν στα ΜΜΕ και ιδιωτικών δημοσκοπήσεων (Private Opinion Polls) που αντιστοιχούν στα κόμματα και στους άλλους φορείς επηρεασμού της πολιτικής. Σήμερα, δημοσκοπήσεις διεξάγονται για λογαριασμό μιας ευρύτατης γκάμας πελατών που περιλαμβάνει ΜΜΕ, πολιτικά κόμματα, τοπικές αρχές, ομάδες πίεσης, δεξαμενές σκέψης, μη-κυβερνητικές οργανώσεις, διαφημιστικές εταιρείες, εταιρείες επικοινωνίας, ακόμη και εύπορους ιδιώτες. Οι περισσότερες διεξάγονται για λογαριασμό των ΜME και σε μεγάλο βαθμό δημοσιοποιούνται. Διεθνώς, τα ΜΜΕ είναι οι καλύτεροι πελάτες των εταιρειών δημοσκοπήσεων. Στην Ελλάδα αυτή η τάση βρίσκεται ακόμη στην αρχή και επιπλέον, περιορίζεται σημαντικά από την οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουν συγκυριακά οι οργανισμοί της μαζικής επικοινωνίας.

Print Friendly, PDF & Email

Οι τάσεις του εκλογικού σώματος ενόψει των προσεχών Βουλευτικών Εκλογών του 2004

Το κύμα δημοσκοπήσεων του φθινοπώρου 2003, που επηρέασε σημαντικά το γενικό πολιτικό κλίμα και, κυρίως, το ηθικό των κομματικών ελίτ, αποτύπωσε τις τάσεις του εκλογικού σώματος σχεδόν έξι μήνες πριν από το συμβατικό χρόνο των επόμενων εκλογών. Αν παρακάμψουμε την επικοινωνιακή χρήση τους, απολύτως συγκλίνον συμπέρασμα όλων των ερευνών υπήρξε η διατήρηση σημαντικής διαφοράς υπέρ της ΝΔ, που κυμαίνεται σε όλες, πλην μιας εξαίρεσης, από 7% έως 8%. Στο εύλογο ερώτημα, αν θα διατηρηθεί αυτή η τάση της “ψαλίδας” μέχρι τις εκλογές, δεν μπορεί να δοθεί εύκολα απάντηση. Μπορεί ωστόσο, να διεερευνηθεί, ιστορικά, τι έχει συμβεί στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Βεβαίως, τα εμπειρικά δεδομένα που διατίθενται, δεν είναι ούτε πλήρη, ούτε συστηματικά. Όπως είναι γνωστό, η άνθηση του φαινομένου των δημοσκοπήσεων στην Ελλάδα είναι σχετικά πρόσφατη. Εντούτοις, τα διαθέσιμα στοιχεία παρέχουν αντικειμενικά κάποιες ενδείξεις. Και, επιπλέον, η δυσανάλογη πολιτική σημασία που έχουν προσλάβει οι δημοσκοπήσεις, καθιστά απαραίτητη την έναρξη μιας συστηματικής συζήτησης για την αξιολόγηση αυτού του εργαλείου.

Print Friendly, PDF & Email

Κομματικό Σύστημα και Εκλογικός Ανταγωνισμός στην Ελλάδα

Εισήγηση σε επιστημονική διημερίδα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ερευνών Κοινής Γνώμης VPRC και το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Τομέας Πολιτικής Κοινωνιολογίας και Συγκριτικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου (Πάντειο Πανεπιστήμιο, 7-8 Νοεμβρίου 2002).

Print Friendly, PDF & Email

Η επιρροή των πολιτικών δυνάμεων στις Νομαρχιακές εκλογές του 2002

Οι Νομαρχιακές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου επιβεβαίωσαν την τάση ενίσχυσης του νέου δικομματικού ανατγωνισμού που είχε καταγράψει και το εκλογικό αποτέλεσμα των Βουλευτικών του 2000. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Α’ γύρου, τα δυο κόμματα συγκέντρωσαν ποσοστό περίπου 86%, όσο δηλαδή και στις εθνικές εκλογές. Είναι γεγονός, ότι το διαφορετικό εκλογικό σύστημα, οι κομματικές συμμαχίες που αναπτύσσονται, ανύπαρκτες στις βουλευτικές εκλογές, το φαινόμενο της κομματικής ανυπακοής, αλλά και η πληθώρα των ανεξαρτήτων υποψηφίων που διεκδικούν την εκπροσώπηση της κοινωνίας στη βαθμίδα του νομού, συνιστούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νομαρχιακής ψήφου και στοιχείο διαφοροποίησης των νομαρχιακών από τις εθνικές εκλογές.

Print Friendly, PDF & Email

Πολιτικά Κόμματα, ΜΜΕ και Δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα

Εισήγηση του

ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΥΡΗ

στο διεθνές συνέδριο με θέμα «Το κομματικό φαινόμενο στον 21ο αιώνα», που διοργάνωσε το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου στην Αθήνα στις 13 -14 Ιουνίου 2002. Μία επίκαιρη ανάλυση που αφορά στην ανάπτυξη των δημοσκοπήσεων στην Ελλάδα, την σχέση τους με τα κόμματα και τα ΜΜΕ, το ζήτημα της θεσμικής ρύθμισης και άλλα επίκαιρα θέματα ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία.

Print Friendly, PDF & Email