Η έννοια του πολιτικού κόμματος στον G.Sartori
Θα δημοσιευτεί σύντομα
Ιουλιανά 1965, Ο ελληνικός Μάης
Ένα επίκαιρο άρθρο:
Το άρθρο αυτό ασχολείται με μια ιδιαίτερα κρίσιμη όσο και «απωθημένη» ιστορική περίοδο της ελληνικής πολιτικής μετεμφυλιακής ιστορίας, των Ιουλιανών και της πολιτικής κρίσης της περιόδου. Το άρθρο υποστηρίζει ότι τα Ιουλιανά δεν αποτελούν μια απλή πολιτική εκτροπή από τον κοινοβουλευτισμό, αλλά κάτι βαθύτερο και πολύ πιο σύνθετο. Αποτελούν την κορύφωση της αντίθεσης των κυριαρχούμενων τάξεων στο σύστημα κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής εκμετάλλευσης που εγκαθιδρύθηκε μετά τον εμφύλιο στην Ελλάδα.
Το Κέντρο ή η διαρκής πόλωση της πολιτικής σκηνής 1950-1967 (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής) Η πολιτική εκπροσώπηση του «ΕΑΜογενούς» κοινωνικού μπλοκ μετεμφυλιακά
Το άρθρο ασχολείται με την εκλογική συμπεριφορά των κοινωνικών τάξεων και στρωμάτων καθ’όλη τη μετεμφυλιακή περίοδο 1950-1967. Στο επίκεντρο της προβληματικής του άρθρου είναι η παρακολούθηση της εκλογικής συμπεριφοράς και των συνθηκών διαμόρφωσής της των κυριαρχούμενων τάξεων στην Ελλάδα, μετά την ήττα των αριστερών δυνάμεων στον Εμφύλιο. Το άρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ελληνική ιδιομορφία του ‘Κέντρου’ έγκειται στο γεγονός ότι εξέφραζε ‘λαϊκές’ και ‘ταξικές’ κοινωνικές δυνάμεις, αποτελούσε δηλαδή ένα εν δυνάμει ‘σοσιαλιστικό’ ή ‘σοσιαλγενές’ μόρφωμα, έχοντας ωστόσο στις κορυφές του (στην ηγεσία του) οργανικά τμήματα του αστικού (καθεστωτικού) πολιτικού προσωπικού της χώρας. Η κύρια αυτή αντίφαση του κεντρώου ελληνικού φαινομένου θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές συνέπειες: εμφάνιση του ρεύματος της ‘κεντροαριστεράς’ υπό την καθοδήγηση του Α.Παπανδρέου, διάλυση της εσωτερικής συνοχής του κόμματος (τυπικό ‘κόμμα στελεχών’ της εποχής), διάλυση της μορφής του κεντρώου κόμματος στη μεταπολίτευση και εμφάνιση ριζοσπαστικών και σοσιαλιστικών ρευμάτων με πρώτο παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ.
Από τη ‘Λαοκρατία’ στην ‘Αλλαγή’. Το ΚΚΕ και οι σχέσεις εκπροσώπησης με το ΕΑΜικό κοινωνικό μπλοκ 1941-1967 (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)
Αντικείμενο του άρθρου είναι η πολιτική, ιδεολογική, προγραμματική και οργανωτική μετεξέλιξη του ΚΚΕ κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50. Επιχειρείται μια ανάλυση του κομματικού φαινομένου που άνθισε στη δεκαετία του ’40 και μετεξελίχθηκε την επόμενη περίοδο, υπό το φως των κοινωνικών αλλαγών της ελληνικής κοινωνίας, αλλά, βεβαίως, και της στρατιωτικής-πολιτικής ήττας στον ελληνικό εμφύλιο. Η μετάβαση από την ‘Λαοκρατία’ στην ‘Αλλαγή’ σηματοδοτεί τη μετάβαση σε ένα κόμμα πιο ‘ελαστικό’ κοινωνικά και προγραμματικά, που ωστόσο απομονώνεται, ενώ ίσως τα χαρακτηριστικά αυτά θα έπρεπε να τα διαθέτει όσο ήταν κόμμα ισχυρό κοινωνικά και ηγεμονικό στην ελληνική κοινωνία.
Πάλη των τάξεων και πολιτικά κόμματα 1985-1987. Η κρίση εκπροσώπησης σε εξέλιξη (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)
Το άρθρο αυτό περιοδολογεί την πολιτική σκηνή και τις κοινωνικές σχέσεις εκπροσώπησης 1985-1987. Στο επίκεντρο του προβληματισμού του είναι οι αλλαγές που αρχίζουν να εμφανίζονται στα εργατικά-λαϊκά στρώματα της χώρας, μετά την αλλαγή οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τον Σεπτέμβριο του 1985 και την επακόλουθη διάσπαση της ΓΣΕΕ. Επιχειρείται η διερεύνηση πολιτικών συμπεριφορών σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες εργαζομένων και καταγράφεται αναλυτικά η εκλογική συνδικαλιστική τους συμπεριφορά. Διαμέσου αυτής, επιχειρείται η ανίχνευση ενδεχόμενων νέων τάσεων, συμπεριφορών και μορφωμάτων στην πολιτική σκηνή.
Τα κοινωνικά μπλοκ και οι σχέσεις εκπροσώπησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, (Από το ΕΑΜ στη Μεταπολίτευση) μέρος δεύτερο, (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)
Πρόκειται για το β’μέρος μιας ευρύτερης μελέτης με θέμα την εξέλιξη των σχέσεων εκπροσώπησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία της περιόδου 1940-1967. Βλ. αναλυτικά και αμέσως παρακάτω, όπου παρουσιάζεται το αντικείμενο του άρθρου.
Τα κοινωνικά μπλοκ και οι σχέσεις εκπροσώπησης στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, (Από το ΕΑΜ στη Μεταπολίτευση) μέρος πρώτο, (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)
Το κείμενο αυτό αποτελεί το α’μέρος μιας ευρύτερης ανάλυσης για τις σχέσεις κοινωνικών τάξεων (κοινωνικών μπλοκ) και πολιτικών κομμάτων (πολιτικής σκηνής) της περιόδου 1940-1967. Η ανάλυση παρακολουθεί συστηματικά τους κοινωνικούς αγώνες κάθε επιμέρους περιόδου, τις επιδράσεις που έχουν στην πολιτική σκηνή, τη διαμόρφωση της ευρύτερης οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης στη χώρα (οικονομική ανάπτυξη, ανισότητες, μετανάστευση, κ.λπ) και τέλος τη διαμόρφωση των κομμάτων και την εκλογική τους βάση. Επισημαίνεται, ότι μεταξύ της προδικτατορικής και της μεταπολιτευτικής περιόδου υπάρχουν έντονα στοιχεία συνέχειας, τόσο στη μορφή των σχέσεων εκπροσώπησης όσο και στις ιδεολογικές τάσεις που συμπυκνώνουν. Η κοινωνική σύνθεση και η προγραμματική αντίθεση των δύο βασικών κοινωνικών μπλοκ θα διατηρηθούν και κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο και, παρά τα σημεία τομής στη μορφή του κράτους και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ερμηνεύουν την εκλογική πόλωση της μεταπολίτευσης.
Η έννοια της σχέσης εκπροσώπησης (Χριστόφορος Βερναρδάκης και Γιάννης Μαυρής)
Το άρθρο επιχειρεί μια συστηματική καταγραφή των εννοιών του ‘πολιτικού κόμματος’ όπως προτάθηκαν ιστορικά από την κλασική πολιτική επιστήμη αλλά και τον οικονομιστικό μαρξισμό. Διαμέσου του ‘διαλόγου’ αυτού επιχειρείται μία ευρύτερη ανατοποθέτηση των πολιτικών κομμάτων, εισάγοντας την έννοια της ‘σχέσης εκπροσώπησης’, που αποτελεί τον απαράβατο όρο για τη δημιουργία και εξέλιξη ενός πολιτικού (κομματικού) μορφώματος. Η ‘σχέση εκπροσώπησης’ ορίζεται στο άρθρο ως συμπύκνωση (συνισταμένη) διαφορετικών επιμέρους στοιχείων, όπως η πολιτική αντιπροσώπευση, η ιδεολογική αναγνώριση, η ιστορικότητα και η ηγεμονία.